قهوه زواره اصفهان

قهوه زواره اصفهان

در شهر زواره اصفهان و روستاهای اطراف هر سال بر اساس رسمی کهنسال و سنتی در روز های دوازدهم تا چهاردهم شعبان یعنی تا شب نیمه شعبان به ایام برات معروف است.

مردم زواره اصفهان در این روز ها مراسم ایام برات را در شهر تاریخی زواره و همه ی روستا های اطراف آن، در این سه روز برای درگذشتگان و رفتگان خود که در طول سال از دنیا رفته‌اند (از برات سال گذشته تا برات امسال) در مساجد (مردانه) و خانه‌ها (زنانه) مراسم فاتحه‌خوانی برگزار می نمایند و برای پذیرایی از نوعی قهوه سنتی استفاده می کنند.

 در تایم عصر این سه روز اهالی روستای زواره بر سر مزار رفتگان خود حضور پیدا می کنند و برای شادی روح رفتگان خیرات می‌دهند. در این سه روز اهالی شهر اعم از بانوان مسن و جوان طبق آیین خود دسته به دسته تقسیم می شوند به خانه های افرادی که عذردار هستند می روند و مردان هم از مسجدی به مسجد دیگر جهت فاتحه‌خوانی می روند که این یک نوع سنت فراموش نشده قدیمی است.

یکی از ویژگی ‌های شاخص و معروف مراسم برات در زواره، پذیرایی از مهمان ها با قهوه است، در خصوص تاریخچه ورود قهوه به ایران به همین بسنده می‌کنیم که در دوره صفویه قهوه وارد اصفهان شد و توسط شاهان صفوی مورد‌ توجه قرار گرفت و کم‌کم وارد شهرهای اطراف گردید و قهوه‌خانه ها به‌تدریج شکل گرفت.

قدمت پخت و تهیه قهوه سنتی زواره اصفهان به گفته اهالی منطقه و نقل و قول از بزرگانشان، سینه به سینه به بیش از ۲۰۰ سال قبل برمی‌گردد. ناگفته نماند اوایل در مراسم برات اعیان و اشراف شهر، جهت پذیرایی از قهوه استفاده می‌شده است.

پخت قهوه زواره اصفهان به این صورت است که در شب قبل از برگزاری مراسم برات، قهوه توسط افراد حرفه ای و کاربلد و آشنا با پخت قهوه که تعداد آنان هم در زواره بسیار کم هستند به این صورت که عصر روز یازدهم شعبان ملزومات پخت قهوه آماده می‌شود و شخصی که برای تهیه و پخت قهوه به منازل می‌آید گاهی تا اذان صبح مشغول پخت قهوه است و در کنار این مراسم پخت ذکر فاتحه و صوات و ادعیه نیز مرسوم است و به‌صورت تجربی آن را فرا گرفته‌اند در منزل صاحب عزا پخته می‌شود.

طرز تهیه و پخت این نوع قهوه سنتی در شهر زواره بدین سبک است که به نسبت دو کیلو قهوه حدود شصت لیتر آب و همچنین نیم کیلو هل سابیده نیاز است. 

آب را داخل دیگ ‌های بزرگ و حتما مسی می‌ریزند و پس از جوشیده شدن آب، قهوه خشک را کم‌کم به آن اضافه می‌کنند و به‌ آرامی ترکیب می کنند تا قهوه کاملا در آب حل شده و کاملا بجوشد، بعد شعله را کم کرده و پس از یک ساعت که قهوه به جوش آمد، حدود نیم کیلو هل بلغور شده یا حتی سالم را داخل پارچه دوخته شده یا کیسه پارچه‌ای می‌ریزند و در آن را بسته و داخل دیگ قهوه می‌اندازند؛ این بدین جهت است که عصاره هل وارد آن وارد قهوه شود و طعم بهتری به قهوه دهد. پس از حدود یک تا دو ساعت حرارت ‌قهوه را هم می‌زنند تا سر نرود.

قهوه پخته شده وقتی سرد شد آن را از صافی(پارچه یا توری) گذرانده و داخل کتری‌های بزرگ می‌ریزند و به آن شکر اضافه و دوباره آن را گرم می‌کنند. حال قهوه آماده و قابل خوردن است.

در گذشته در مراسم سنتی برات، قهوه را داخل فنجان قهوه خوری می‌ریختند و از حاضران در مراسم پذیرایی می‌کردند. تهیه تعداد زیادی فنجان قهوه خوری خود یکی از مشکلات بود که برخی از مساجد خود تعدادی فنجان قهوه خوری داشتند و مابقی باید از اقوام و فامیل نزدیک یا همسایگان عاریت گرفته می‌شد. در حال حاضر از فنجان‌های کاغذی یک بار مصرف قهوه خوری استفاده می‌شود که کار را راحت‌تر کرده است.

قهوه زواره اصفهان یکی از انواع قهوه‌های سنتی و محلی ایران است که در شهر زواره، استان اصفهان تهیه می‌شود. این نوع قهوه با استفاده از ترکیب خاصی از دانه‌های قهوه و روش‌های خاصی از تهیه، طعم و عطر منحصر به فردی دارد.

قهوه زواره یکی از نوشیدنی‌های سنتی و محلی منطقه زواره در استان اصفهان است که به دلیل روش تهیه خاص و مواد افزودنی منحصر به فرد، طعمی متفاوت و ویژه دارد. این قهوه بیشتر در مراسم‌ها و مناسبت‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد و نقش مهمی در فرهنگ و سنت‌های مردم این منطقه ایفا می‌کند.

ویژگی‌ها و ترکیبات قهوه زواره:

۱٫ دانه‌های قهوه: برای تهیه قهوه زواره از دانه‌های خاصی استفاده می‌شود که معمولاً در منطقه زواره یا مناطق نزدیک تهیه می‌شوند.

۲٫ روش تهیه: قهوه زواره به روش خاصی دم می‌شود که ممکن است شامل استفاده از قهوه‌جوش‌های سنتی یا دستگاه‌های خاص باشد. این روش تهیه می‌تواند بر طعم و عطر نهایی قهوه تأثیر زیادی بگذارد.

۳٫ افزودنی‌ها: در برخی موارد، به قهوه زواره موادی مانند هل، دارچین، یا گلاب اضافه می‌شود تا طعمی منحصر به فرد و معطر به آن بدهد. این افزودنی‌ها معمولاً بر اساس سلیقه و ترجیح فردی تنظیم می‌شوند.

۴٫ مراسم و مناسبت‌ها: قهوه زواره اغلب در مراسم‌های مذهبی، مجالس عروسی و مناسبت‌های ویژه مصرف می‌شود. این قهوه نقش مهمی در پذیرایی از مهمانان و نشان دادن احترام به آن‌ها دارد.

۵٫ طرز تهیه: تهیه قهوه زواره معمولاً شامل چند مرحله است که شامل آسیاب کردن دانه‌های قهوه، دم کردن آن با آب جوش و اضافه کردن افزودنی‌های مختلف می‌شود. سپس قهوه در فنجان‌های کوچک سرو می‌شود.

قهوه زواره یکی از نمونه‌های عالی از فرهنگ و سنت‌های محلی ایران است که با طعم و عطر خاص خود، تجربه‌ای منحصربه‌فرد برای علاقه‌مندان به قهوه ایجاد می‌کند.